İnsanın olduğu her yerde Tanrı ve din varolmuştur. Himalayalardaki ücra bir vadiden tutun da, İstanbul'un Taksim'ine kadar her yerde yansımalarını görebilirsiniz. Hele bazı yerler vardır, bu yansımalar o kadar kuvvetlidir ki içinize işler, inanmasanızda size Tanrı'yı gösterir, insalara yakınlaştırır sizi. İşte Amritsar böyle bir yer.
Hindistan'ın Punjab eyaletinde bulunan bu kutsal şehir, Sikh dininin hac merkezi. Burada bulununan devasa Altın Tapınak kompleksi 7-24 binlerce Sikh ve turist tarafından ziyaret ediliyor. Altın Tapınak kompleksi, dört tarafı beyaz mermerle kaplı binalarla çevrilmiş, ortasında bir göl ve onun ortasında adını aldığı altından kaplı ana tapınak binası bulunan bir yapı. Etrafını çevreleyen binalarda, haç için buraya gelen Sikhlerin ve ziyaretçelerin tapınakta geceleyebilmeleri için odalar var. Dikdörtgen şeklindeki yapının bir tarafıda mutfak olarak ayrılmış.
Altın Tapınak temizlik yapıldığı 22:00-23:00 saatleri dışında, gelen tüm ziyaretçilere açık. Tapınakta cuzi bir bağış karşılığı konaklamanız mümkün. Hatta herhangi bir bağış yapmasanız siz de diğer Sikhler gibi tertemiz tapınak mermerlerinde yatabilirisiniz.
Tapınağın mutfak kısmında yine 7/24, gelen her ziyaretçiye dhal adı verilen mercimek çorbasına benzer bir yemek, çapati denilen tava ekmeğiyle servis ediliyor. Mutfakta çalışan herkes gönüllü, yemek pişirenler, dağıtanlar, bulaşıkları yıkayanlar, hepsi haç için buraya gelmiş Sikhlerden oluşuyor. Herkes o yaptığı işe kendini o kadar adamış ve o kadar mutlu ki...İnsanların yüzündeki huzuru görebiliyorsunuz.
Tapınağın içindeki kalabalığa oranlar, bir sessizlik hakim diyebiliriz. İçerideki o mistik havayı bozmamamak için uzun süre fotoğraf makinelerimizi çıkartmaktan çekindik. Turistlerden biri çaat diye flashı gözümüze patlatınca bu çekincemiz de ortadan kalkmış oldu.
Tapınağa girmeden önce, ana giriş kapısının yanındaki, ayakkabı emanet bölümüne ayakkabılarınızı bırakmanız gerekiyor. Burası oldukça güvenli ve sistematik işleyen bir vestiyer. Ayakkabınızı alıp, size bir metal fiş veriyorlar. Çalışanlar gönüllü, genelde 13-17 yaşında erkek çocukları.
Sikh dini kurallarına göre, erkekler saçlarını ve sakallarını uzatmak zorundalar. Modern yaşam düzeni sakal uzatmayı engellesede, saç uzatma kuralı hala uygulanıyor. Uzattıkları bu saçları başlarına taktıkları türbanla saklıyorlar. Tapınağa girmeden önce sizin de başınızı kapatmanız gerekiyor. Dışarda satılan turuncu Altın Tapınak bandanalarından biz de alıyoruz,10 rupi.
Tapınağa tütün, sigara, alkol gibi tapnağın kutsallığına zarar vericek şeyler sokmanız yasak ama çantanız aranmıyor. Yine de hoş olmayan süprizlerle karşılaşmamak için kurallara uymakta fayda var.Tapınağın dışındaki sokaklarda da yine sigara içmek yasak.
Tapınağa girmeden önce son bir kez ayaklarınızı suya sokuyorsunuz. Bizim bu havuzlara girmeden önce ayak soktuğumuz küçük havuzlar gibi. Ana kapının önündeki merdivenlerden yükselin, ve işte Altın Tapınak!!
Amritsar'da bulunduğumuz süre boyunca Altın tapınağa 4 kez gittik. Uzun bir yolculuktan geldiğimiz için otel de kalmayı tercih ettik ama tapınak konaklamak için çok müsait ve ilginç bir yer. Gölün kenarında oturup etrafı izlemek, defalarca, defalarca turlamak istiyeceksiniz.
Bu kadar çok insanın ziyaret ettiği bir yerin bu kadar temiz olması gerçekten hayranlık verici. Tapınaktan çıkarken ayaklarım girdiğimdekinden daha temizdi. 22-23 saatleri arası temizlik saati. Bu esnada herkez eline bir bez alıp tapınağın merdivelerini, trabzanlarını, yerlerini siliyor. Herkes işini isteyerek ve ciddiyetle yapıyor. Sikhler için bu temizlik ibadet niteliğinde, resmen biribirleriyle yarışıyorlar tapınağı temizlemek için.
Tapınağın birçok yerinde camın ardındaki küçük odalarda Sikh dininin kutsal kitabı Guru Granth Sahib, önemli Sikh dini kişileri tarafından 7-24 okunuyor.
Tapınağın 2 köşesinde su dağıtılıyor. Bu temiz içme suyu, metal kaplarda veriliyor. Olurda su içtiğiniz kabı temiz suların sıralandığı tezgaha koyarsanız, bütün tezgahtaki kapları toplayıp tekrar yıkamaya alıyorlar. Burası Hindistan'ın en steril yeri.
Sikhler, birazda dini inançları gereği, misafirlere oldukça iyi ve ilgili davranıryolar. Size arkadaşça yaklaşıp konuşmak isteyeceklerdir. Genelde Hindistan'da size bu kadar iyi niyetle yaklaşıldığında arkasında bir çıkar vardır, ama Amritsar'da içiniz rahat olsun. Burada neredeyse herkese güvenebilirsiniz.
Sikhler, Hindistan'ın bağımsılığının kazanıldığı süreçte ve Pakistan'la aralarında yıllarca süren savaşta Hinduların aksine savaşçı kimlikleriyle ortaya çıkmışlardır. Sikh olmaktan gurur duydukları yüzlerinden belli.
Gandi'nin pasif direnişi başlattığı zamanlarda Amritsar'da yapılan sivil bir Sikh mitingi İngiliz kuvvetler tarafından basılmış. Burda sivillerin üzerine ateş açan İngiliz güçleri 1500 kadar Sikh'i katletmiş. Jallianwala bağı denilen bu bahçede ölen Sikhlerin ruhu için yanan bir ateş var. Bahçenin duvarlarında mermi izlerini görebilirsiniz.
Amritsar, haç merkezi olmasından da ötürü oldukça kalabalık. Tabi Hindistan'ın diğer önemli şehirlerinde de bu kalabalık çok azalmıyor. Ama Pakistan'dan oldukça kalabalık olduğunu fark ediyorsunuz.
Amritsar'da 2 gece konakladıktan sonra, bir sonraki durağımız Dharamshala'ya doğru devam ediyoruz.
